حراست در لغت به معنای پاسداری و مراقبت کردن می باشد . از لحاظ عرف اداری حراست به نهادی گفته می شود که در قلب تشکیلات یک سازمان وجود داشته و وظیفه خطیر مراقبت از سلامت اجزای ریز و درشت آن تشکیلات را در برابر انواع و اقسام انحراف های موجود به عهده دارد .

حراست پشتوانه ای محکم برای سلامت جامعه اداری

 وظیفه اصلی حراست ، مواظبت از سلامت سازمان است ؛ چرا که هر سازمانی جهت نیل به اهداف خود به سلامت درونی و بیرونی نیاز دارد . از آنجا که سلامت هر سازمان همواره در معرض آلودگی ها و تهدید های درونی و نفوذی است ، برای حفظ سلامت و پیشگیری از آلودگی ها نیازمند سیستمی هستیم که با دقت زیاد اولاً : از نفوذ آفت ها به داخل سیستم جلوگیری کند . ثانیاً : با تشخیص و شناخت آفت های درونی ، زمینه های علاج به موقع و سلامت سازمان را فراهم سازد .

 بنابراین حضور حراست در عرصه فرآیندهای سازمانی ، همواره در جهت دستیابی به دو هدف عمده زیر است :

۱.       هدف کلان و راهبردی : حفظ و ارتقای توان حفاظتی و امنیتی سازمان به منظورپیش برد اهداف سازمان .

۲.    اهداف عملیاتی : همراهی و مساعدت مدیران با ارائه مشورت های موثر و اطلاع رسانی به موقع ، اعمال نظارت ها و انجام اقدام های موثر جهت حفاظت همه جانبه از ایمنی و سلامت منابع سازمان .

وظایف حراست
۱- حراست پشتوانه محکمی برای سلامت جامعه اداری
۲- وظایف مدیریت حراست برای رسیدن به اهداف
۳- نقش حراست در پیشگیری از وقوع تخلف ها
۴- جلوگیری از بروز انواع فساد در سیستم اداری
۵- حفظ سلامت مدیریت به معنای یک جایگاه حاکمیتی در خدمت سیستم
۶- تعیین صلاحیت پرسنل در پستهای مدیریتی طبق دستورالعملهای مربوطه
۷- حفاظت از اخبار، اسناد و مدارک طبقه بندی شده
۸- ارائه مشاوره امنیتی به سطوح مدیریتی
۹- طبقه بندی و کنترل تاسیسات و اماکن دستگاه
۱۰- شناسائی عوامل و عناصر ایجادکننده نارضایتی
۱۱- پیش بینی و پیشگیری از تحرکات ضد امنیتی
۱۲- تدوین دستورالعملهای حفاظتی
الف ) حراست پشتوانه ای محکم برای سلامت جامعه اداری

وظایف حراست برای رسیدن به اهداف

۱.      حفاظت و صیانت از کارکنان در برابر آسیب ها و تهدیدات احتمالی
۲.      اطلاع رسانی به موقع از وضعیت سیستم به مراجع ذی صلاح
۳.      حفاظت از اماکن، تأسیسات و تجهیزات
۴.      حفاظت از اسناد
۵.      حفاظت IT
۶.      انجام مأموریت های محوله از سوی مرجع ذیصلاح
 

حراست به عنوان مشاور مدیریت : حراست به عنوان چشم مدیر در سازمان و با توجه به اشرافی که به مجموعه دارد می تواند مشاور خوبی برای مدیریت محسوب شود . البته بسیار روشن است که مسئولین حراست ، زمانی می توانند در این خصوص موفق باشند که از علم ، تخصص ،درایت و روشن بینی خوبی برخوردار باشند .

حفاظت از کارکنان : وظیفه نیروی انسانی،رسیدن به اهداف سازمانی است ولی وظیفه حراستها حفظ سلامت نیروی انسانی است.

‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍‍ احقاق حقوق ارباب رجوع : یکی از دلایل تأسیس ادارات و سازمانها وارگانها ، ارائه خدمات به مردم می باشد و از طرف دیگر توجه و دقت در رضایت مندی ارباب رجوع .

شایسته سالاری (کمک به انتصاب افراد شایسته ) : طبق قانون ، انتصاب مسئولین به پست های حساس و مسئولین بخش های مختلف اداری ، باید پس از تعیین صلاحیت حراست دستگاه صورت گیرد .

نقش حراست در پیش گیری از وقوع تخلف ها

 سه نقش اساسی حراست به منظور پیشگیری از وقوع تخلف‌ها در سازمان به شرح زیر می باشد :

اول : نقش هشدار دهنده یا پیشگیری کننده .

دوم : نقش اصلاح کننده یا درمان کننده .

سوم : نقش جداکننده از سیستم .

جلوگیری از بروز انواع فساد اداری

مفهوم کلی فساد اداری از دیدگاه سازمان مدیریت و برنامه ریزی :

عبارت است از اقدام های مأموران دولتی با هدف انتفاع وبهره برداری برای خود و یا اشخاص دیگر و یا در قبال دریافت مال خود و یا اشخاص دیگر که از راههای زیر انجام می پذیرد :

 - نقض قوانین و مقررات اداری .

 - تغییر و تفسیر قوانین و مقررات و ضوابط اداری .

 - تغییر در قوانین و مقررات اداری .

 - خودداری ، کند کاری یا کوتاهی در انجام وظایف قانونی در قبال ارباب رجوع .

 - تسهیل و یا تسریع غیر عادی در انجام کار برای اشخاص معین در مقایسه با دیگران .